Các kiểu nhảy cao phổ biến hiện nay là gì? Tổng hợp kỹ thuật nhảy cao giúp đạt thành tích tốt

Duy trì thói quen rèn luyện thể thao đều đặn và đúng phương pháp là yếu tố quan trọng để xây dựng một cơ thể khỏe mạnh, linh hoạt và bền bỉ. Nếu bạn yêu thích hoạt động thể chất, nhảy cao là một lựa chọn lý tưởng giúp cải thiện sức bền và nâng cao thể lực. Cùng Thành Lợi Sport khám phá những kiến thức hữu ích dưới đây để tìm hiểu các kiểu nhảy cao phổ biến hiện nay.  

I. Nhảy cao là gì?

1. Định nghĩa bộ môn nhảy cao

Nhảy cao (High Jump), còn được biết đến với tên gọi nhảy xà, là một môn thể thao phổ biến trong các trường học và thường xuyên xuất hiện tại các giải điền kinh chuyên nghiệp. Đây là nội dung thi đấu chính thức tại Olympic, thể hiện tinh thần thi đấu mạnh mẽ và vẻ đẹp hình thể trong thể thao toàn cầu.

Trước khi bắt đầu luyện tập bộ môn này, người chơi nên tìm hiểu các kỹ thuật nhảy cao để lựa chọn phong cách phù hợp với khả năng cá nhân. Môn thể thao này yêu cầu người tham gia phải có sức bật tốt, sự dẻo dai và tinh thần bền bỉ. Trong suốt quá trình thực hiện cú nhảy, vận động viên phải vượt qua thanh xà mà không được chạm hoặc làm rơi nó, đồng thời cần vận dụng tối đa kỹ thuật và sức mạnh của bản thân.

2. Kỷ lục thế giới trong bộ môn nhảy cao

Ở nội dung dành cho nam, Javier Sotomayor – vận động viên người Cuba – được xem là huyền thoại sống trong làng nhảy cao thế giới. Từ khi còn ở độ tuổi thiếu niên, ông đã bộc lộ tài năng vượt trội khi liên tục chinh phục các mốc trên 2 mét.

Điều đáng chú ý là Sotomayor liên tiếp tự phá kỷ lục của bản thân qua các năm. Ở tuổi 16, ông đạt được thành tích ấn tượng với độ cao 2,33 mét. Tiếp đến vào năm 1984, ông nâng thành tích lên 2,36 mét. Sau đó, năm 1989, ông đạt độ cao 2,43 mét, trước khi lập nên cột mốc lịch sử 2,45 mét vào năm 1993 – một kỷ lục chưa ai vượt qua cho đến hiện nay.

Về phía nữ, Stefka Kostadinova – một nữ vận động viên đến từ Bulgaria – đã ghi dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử nhảy cao. Bà đã thiết lập kỷ lục thế giới với mức nhảy 2,08 mét vào năm 1987, và chỉ một năm sau đó, bà đã vượt qua chính mình khi nâng thành tích lên 2,09 mét. Kỷ lục này vẫn còn được giữ vững suốt hơn ba thập kỷ qua.

II. Có bao nhiêu kỹ thuật nhảy cao?

Nhảy cao có 4 kiểu kỹ thuật cơ bản, trong đó bao gồm:

1. Kỹ thuật nhảy lưng vượt xà

Đây là một phương pháp đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối và khả năng kiểm soát cơ thể vượt trội. Khi thực hiện, vận động viên sẽ dồn toàn bộ lực vào cú nhún duy nhất, bật mạnh hai chân để đưa cơ thể bay lên và vượt qua thanh xà bằng phần lưng hướng xuống.

Kiểu nhảy này thường phổ biến ở các vận động viên nam do yêu cầu cao về sức bật và độ dẻo dai. Mặc dù phần tiếp đất tiềm ẩn rủi ro, nhưng chính điều đó lại là dịp để người thực hiện thể hiện sự khéo léo, bản lĩnh và kỹ thuật hoàn hảo của mình.

2. Kỹ thuật nhảy úp bụng qua xà

Đây là một trong những phương pháp nhảy đòi hỏi sự can đảm và kỹ năng điều khiển cơ thể chính xác. Không giống với kiểu nhảy lưng qua xà, kỹ thuật úp bụng giúp vận động viên dễ dàng kiểm soát tầm nhìn, tốc độ di chuyển cũng như điểm rơi khi tiếp đất.

Để thực hiện hiệu quả kỹ thuật này, người tập cần đầu tư thời gian luyện tập đều đặn nhằm nâng cao độ thành thạo và phản xạ linh hoạt. Vì tính phức tạp và yêu cầu cao về kỹ thuật, kiểu nhảy này thường chỉ đạt đến độ hoàn hảo khi vận động viên có nhiều kinh nghiệm và sự kiên trì trong huấn luyện.

3. Kỹ thuật nhảy bước qua

Đây là một trong những hình thức nhảy cao dễ tiếp cận nhất, thường được sử dụng ở cấp độ cơ bản hoặc trong quá trình luyện tập ban đầu. Phương pháp này không yêu cầu kỹ thuật phức tạp, phù hợp với người mới bắt đầu.

Tuy vậy, kỹ thuật bước qua cũng tồn tại nhược điểm, đặc biệt là khi thanh xà được nâng lên ở độ cao lớn. Khi đó, việc sử dụng sức bật từ đôi chân để đưa toàn bộ cơ thể vượt qua sẽ trở nên khó khăn hơn, dễ khiến vận động viên mất thăng bằng hoặc không thể đạt độ cao mong muốn.

4. Kỹ thuật nhảy nằm nghiêng

Đây là kỹ thuật đòi hỏi sự kết hợp linh hoạt giữa đôi chân và khả năng điều khiển cơ thể uyển chuyển. Trong quá trình chạy đà, vận động viên sử dụng chân không thuận làm điểm tựa để bật mạnh, đồng thời chân thuận đảm nhiệm vai trò đưa cơ thể vượt qua thanh xà theo tư thế nghiêng người.

Việc giữ thăng bằng và tránh chạm xà trong lúc bay đòi hỏi vận động viên phải có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa tốc độ, lực bật và tư thế trên không. Kỹ thuật này thường được áp dụng ở những người đã có nền tảng thể lực và kỹ năng cơ bản vững vàng.

5. So sánh giữa các kỹ thuật nhảy cao

Mỗi kiểu nhảy cao đều mang những đặc trưng riêng, được lựa chọn dựa trên khả năng thể chất và kỹ năng cá nhân của vận động viên. Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa các kỹ thuật nằm ở tư thế tiếp đất và cách kiểm soát cơ thể khi vượt qua xà.

Chẳng hạn, khi đối chiếu giữa nhảy kiểu nằm nghiêng và bước qua, có thể thấy sự khác biệt rõ nét trong cách xử lý phần thân trên. Ở kỹ thuật bước qua, vận động viên giữ cơ thể ở tư thế gần như thẳng đứng, giúp giữ vững trọng tâm và dễ dàng điều chỉnh động tác. Ngược lại, với kiểu nằm nghiêng, người nhảy phải có sự kiểm soát tốt để điều chỉnh cơ thể từ tư thế thẳng sang nghiêng, đồng thời đảm bảo toàn bộ thân người vượt qua xà mà không va chạm.

III. Kỹ thuật thực hiện nhảy cao

1. Những kỹ thuật nền tảng

Sau khi tìm hiểu các kiểu nhảy cao phổ biến, bước tiếp theo là nắm vững những kỹ thuật căn bản – đặc biệt quan trọng với người mới bắt đầu. Việc hiểu rõ cách thực hiện sẽ giúp bạn cải thiện hiệu suất và hạn chế chấn thương.

Đầu tiên, cần xác định vị trí giậm nhảy phù hợp với thể lực và mục tiêu cá nhân. Cách xác định điểm giậm lý tưởng là đứng thẳng người, thân trên và khuôn mặt hơi nghiêng về phía 1/3 chiều dài xà, chân duỗi sang ngang, tay chạm nhẹ vào thanh xà. Nếu khi đưa chân về phía trước mà bàn chân chạm vào xà, chứng tỏ quãng chạy đà đang bị thừa – khi đó, cần điều chỉnh bằng cách xoay mũi chân để tạo góc nhảy phù hợp hơn.

Khoảng cách lý tưởng giữa bàn chân và xà khi duỗi chân ra là khoảng 10 cm, giúp xác định điểm giậm chính xác. Vị trí đặt chân lúc nhảy cần khớp với điểm đã định sẵn. Ngoài ra, đoạn đường chạy đà nên giới hạn trong khoảng từ 5 đến 9 bước để duy trì lực bật hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn.

2. Giai đoạn nào đóng vai trò then chốt trong nhảy cao?

Nhảy cao không chỉ đơn giản là sự kết hợp của các chuyển động cơ thể, mà còn đòi hỏi sự hài hòa giữa kỹ thuật, sức mạnh và sự tập trung cao độ. Quá trình thực hiện động tác nhảy cao thường được chia thành 4 giai đoạn chính, mỗi giai đoạn đều đóng vai trò nhất định trong việc tạo nên một cú nhảy hiệu quả.

2.1. Chạy đà – Bước khởi động nền tảng

Ngay sau khi có hiệu lệnh bắt đầu, vận động viên cần nhanh chóng tăng tốc và hướng về điểm giậm nhảy với sự tập trung cao độ. Đây là bước mở đầu có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ quá trình thực hiện cú nhảy.

Giai đoạn chạy đà giúp cơ thể tích lũy đủ vận tốc và lực cần thiết, đồng thời tạo điều kiện lý tưởng để bước sang pha giậm nhảy. Nếu người nhảy duy trì được tốc độ ổn định, tư thế chuẩn và nhịp bước hợp lý, thì khả năng bật cao và vượt qua xà sẽ hiệu quả hơn rõ rệt.

2.2. Giậm chân và bật người – Thời điểm quyết định độ cao

Đây là giai đoạn mang tính then chốt, yêu cầu vận động viên phải dồn toàn bộ sự tập trung để thực hiện động tác chính xác và dứt khoát. Việc giậm chân đúng vị trí, đúng thời điểm sẽ tạo điều kiện để cơ thể bứt phá lên không trung một cách mạnh mẽ.

Hiệu quả của bước bật nhảy phụ thuộc phần lớn vào chất lượng của quá trình chạy đà trước đó. Nếu bạn có tốc độ tốt và đà ổn định, lực giậm sẽ được tối ưu hóa, giúp cơ thể đạt được độ cao lý tưởng và dễ dàng chuyển sang tư thế vượt xà một cách mượt mà, uyển chuyển.

2.3. Vượt xà – Làm chủ tư thế trên không

Khi cơ thể đã được đưa lên khỏi mặt đất, vận động viên bước vào giai đoạn vượt qua thanh xà – yếu tố trực tiếp quyết định đến kết quả của cú nhảy. Đây là lúc cần phối hợp nhịp nhàng giữa sự linh hoạt và kỹ thuật điều chỉnh tư thế trên không.

Người nhảy phải khéo léo uốn cong người, thay đổi vị trí thân thể sao cho toàn bộ cơ thể có thể vượt qua xà mà không chạm vào. Nếu động tác thiếu chính xác hoặc mất kiểm soát, nguy cơ va vào thanh xà sẽ rất cao, ảnh hưởng đến kết quả chung cuộc.

2.4. Giai đoạn tiếp đất

Sau khi vượt qua xà, vận động viên tiếp đất bằng chân trên đệm, kết thúc cú nhảy và trở lại trạng thái ổn định. Dù không ảnh hưởng trực tiếp đến thành tích, nhưng tiếp đất đúng kỹ thuật giúp đảm bảo an toàn và hạn chế chấn thương.

Giai đoạn quan trọng nhất trong nhảy cao là chạy đà và giậm nhảy, vì chúng quyết định lực bật và độ cao khi vượt xà. Nếu hai bước này thực hiện tốt, khả năng nhảy thành công sẽ tăng đáng kể.

IV, Luật nhảy cao

1. Quy định cơ bản trong cuộc thi nhảy cao

Trong một cuộc thi nhảy cao, vận động viên sẽ được bốc thăm ngẫu nhiên để xác định thứ tự thi đấu nhằm đảm bảo tính công bằng. Mỗi vận động viên chỉ được phép giậm nhảy bằng một chân; các hình thức bật nhảy bằng hai chân, bước qua liên tục hoặc không có nhịp nghỉ đều bị nghiêm cấm. Trong thời gian một người thi đấu, các vận động viên khác không được sử dụng khu vực chạy đà hoặc vùng giậm nhảy để tập luyện.

Vận động viên sẽ bị phạm quy nếu làm rơi xà ngang hoặc tiếp đất ngoài khu vực hợp lệ. Mỗi người có tối đa ba lượt nhảy. Nếu không vượt qua trong cả ba lượt, họ sẽ bị loại khỏi cuộc thi. Trong trường hợp có hai người cùng đạt thành tích tốt nhất, ban tổ chức sẽ tổ chức thi đấu thêm để xác định người chiến thắng cuối cùng.

2. Các lưu ý khác

Đường chạy tiêu chuẩn trong nhảy cao phải dài tối thiểu 15m. Tuy nhiên, nếu điều kiện sân bãi cho phép, nên thiết kế dài từ 25m trở lên để tạo cảm giác thoải mái cho vận động viên. Khu vực chạy đà và giậm nhảy cần có độ nghiêng không quá 1/250 theo hướng trung tâm xà ngang, đồng thời bề mặt phải phẳng và ổn định để đảm bảo an toàn trong quá trình thi đấu.

Vận động viên được sử dụng một hoặc hai vật đánh dấu nhằm hỗ trợ việc xác định điểm giậm nhảy, tuy nhiên các vật này phải dễ dàng xóa bỏ sau khi sử dụng. Ngoài ra, việc đo đạc chính xác khi chạy đà cũng là yếu tố quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả kỹ thuật và thành tích khi vượt qua thanh xà.  

Với những chia sẻ trên, Thành Lợi Sport hy vọng đã mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện về bộ môn nhảy cao, đồng thời làm rõ thắc mắc về các kiểu nhảy phổ biến hiện nay. Từ đó, bạn có thể lựa chọn phương pháp tập luyện phù hợp, nâng cao kỹ năng và cải thiện thành tích hiệu quả.